HAKARET- KİŞİNİN HATIRASINA HAKARET SUÇLARI VE SUÇUN MADDİ UNSURLARI (TCK 125-131)

      Kişinin onurunu, şerefini, haysiyetini incitecek nitelikte bir somut fiil isnadı yahut direkt olarak kişinin manevi değerlerine veya şahsına sövme-küfretme yoluyla işlenen bu suç tipi mağdura karşı işlenebileceği gibi mağdurun gıyabında fail hariç en az üç kişiyle ihtilatla yani bir araya gelerek yahut üç kişinin bilgisine ulaştırarak da işlenebilir.

      Kişinin birey olmasından doğan kişisel, ailevi, felsefi, mesleki ve benzeri çeşitli değerlerinin korunması için düzenlenmiş bulunan bu suç fail bakımından herkesin işleyebileceği bir suç tipidir. Elbette hakaret suçunu oluşturabilecek ifadelerin tek tek sayılması mümkün değildir ancak söylediğimiz üzere karşıdaki kişiyi yahut sahip olduğu değerleri rencide edebilecek, küçük düşürecek sözlerin neler olduğu da somut durum ve olayın yaşandığı çevre ile insan ilişkileri değerlendirilerek karar verilmelidir. Öte yandan kabalık olarak nitelendirilebilecek fiiller ile hakaret suçu teşkil edecek fiillerin ayrımına varmak da zaman zaman güç olmaktadır yine bu nedenle somut olayın şartları oldukça önem arzeder.

      Söz konusu suç sözlü yollar haricinde yazılı olarak, bir takım görüntülü kayıtlarla, jest ve mimiklerle yahut farklı hareketlerle de işlenebilir. Mağduru olmayan bir suçun varlığı iddia edilemez bundan dolayı herhangi birine karşı icra edilmesi neticesinde hakaret suçunu oluşturabilecek bir cümlenin yahut başka hareketin belirli bir şahsa yöneltilmeksizin gerçekleştirilmesi durumunda suçun varlığından bahsedilemez. Ancak belirtmeliyiz ki fiil mağdurun gıyabında ve mağdurun kimliği geçiştirilerek icra edilirse ama hakaretin muhatabı duraksanmaksızın belirlenebiliyorsa suç oluşmuştur.

      Kişinin hatırasına hakaret suçu ise bir kimse öldükten sonra yine üç kişiyle ihtilat edilerek hakaret içeren ifadeler kullanarak işlenebilir. Burada kanun koyucu ölmüş bulunan kişinin yakınlarının duygusal açıdan rencide edilmesini engellemek istemiştir. Ayrıca somut fiil isnadı yoluyla yahut ölünün kalıntılarının alınması veya bunlarla tahkir edici fiillerde bulunarak işlenebilir. Hakaret içeren fiiller alenen  gerçekleştirilirse ceza altıda biri oranında artırılacaktır.

NİTELİKLİ HALLER

      İlgili maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri sayılmıştır. Buna göre; kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı; kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, hakaret suçu işlenirse yargılama sonucunda bir yıldan az cezaya hükmedilemez. Ayrıca hakaretin alenen işlenmesi halinde hükmedilecek ceza altıda biri oranında artırılır.

MANEVİ UNSUR

      Hakaret suçunda aranacak manevi unsur kasttır. Hakaret fiilini icra eden kişi bu fiilin yol açacağı neticeleri yani karşıdaki kişinin rencide olacağını, değersizleşeceğini; kişinin hatırasına hakaret suçu ise ölünün yakınları açısından benzer sonuçlar doğacağını öngörmüş ve istemiş olmalıdır. Suçun taksirle işlenebileceği kabul edilmemekte hatta Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin, 8.2.2012 tarih ve Esas: 2012/3647, Karar: 2012/2455 numaralı kararı, suçun olası kastla dahi işlenemeyeceğini söylemektedir.

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ

      İştirake açık bir suçtur. Birden fazla kişinin suç işlemeye yönelik ortak iradeyle bir araya gelmesi ve çeşitli şekillerde katılarak hareketi gerçekleştirmesi ile istenen neticeyi gerçekleştirmesi mümkündür. Bu durumda suça katılan herkes ne ölçüde katılım gösterdiğine göre cezalandırılacaktır.

      Öte yandan hakaret suçu içtimaya ve zincirleme suça ilişkin hükümlere de tabidir. Yani fail tek bir hakaret içeren sözle yahut hareketle birden fazla kişiye karşı aynı suçu işleyebilir ya da aynı suç işleme kararı doğrultusunda aynı kişiye farklı zamanlarda hakaret edebilir. Bu durumda ilgili hükümler çerçevesinde cezada artırıma gidilecektir.

YARGILAMA VE İNFAZ

      Hakaret suçu ve kişinin hatırasına hakaret suçu bakımından 131. maddenin ikinci fıkrasında belirtildiği üzere soruşturma ve kovuşturma bakımından şikayet şartına bağlıdır. CMK’nun da ilgili hükmü şikayete tabi suçlar bakımından uzlaştırma yapılmasını düzenlemiştir. Bir istisna olarak, suçun kamu görevlisine karşı görevinden ötürü işlenmesi halinde suçun takibinin şikayete bağlı olmadığını açıkça ifade etmekte.

      Kanun hükmünde belirtildiği üzere bu suçu işleyen kişi üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Suçun soruşturma veya kovuşturmaya konu edilebilmesi mağdurun kamu görevlisi olduğu nitelikli hal haricinde şikayet şartına bağlıdır ve şikayet için dava zamanaşımı altı ay olarak düzenlenmiştir. Kamu görevlisine karşı işlenen hakaret suçunda ise dava zamanaşımı sekiz yıldır.